Wat is veiliger: Kask WG11 vs MIPS? Uitleg, tests en advies

Je ziet het steeds vaker op fietshelmen: MIPS of WG11. Beide systemen beloven je hersenen beter te beschermen bij een val. MIPS is een geel laagje binnenin je helm dat kan bewegen wanneer je hoofd draait bij impact. WG11 is de eigen testmethode van KASK die claimt dat hun helmen ook zonder zo'n extra laagje voldoende bescherming bieden tegen draaiende bewegingen. Het verschil zit hem vooral in hoe beide partijen testen en wat ze belangrijk vinden.

Dit artikel legt uit wat WG11 en MIPS precies doen, hoe ze van elkaar verschillen en welke testmethodes worden gebruikt. Je leest waarom roterende impact zo gevaarlijk is voor je hersenen, wat onafhankelijk onderzoek zegt over beide systemen en waar de twee merken het oneens over zijn. Ook krijg je praktisch advies over welke helm het beste bij jou past. Zo kun je een weloverwogen keuze maken wanneer je een nieuwe fietshelm koopt.

Waarom Kask WG11 en MIPS belangrijk zijn

Je koopt een fietshelm om je hoofd te beschermen, maar de meeste standaardtests meten alleen verticale impacts. Wanneer je echter van je fiets valt, raakt je helm de grond meestal schuin of in een hoek. Deze schuine botsingen veroorzaken draaiende bewegingen van je hersenen in je schedel, wat vaak ernstiger letsel geeft dan een directe klap. Zowel Kask WG11 als MIPS proberen dit probleem op te lossen, al doen ze dat op verschillende manieren. Het debat over kask wg11 vs mips draait volledig om deze rotatiekrachten en hoe je die het beste kunt verminderen.

Wat rotatiekrachten doen met je hersenen

Rotatiekrachten laten je hersenen draaien binnen je schedel bij een schuine val. Deze draaibeweging kan bloedvaten in je hersenen scheuren, wat leidt tot subduraal hematoom (bloeduitstorting tussen schedel en hersenen). Ook kunnen de lange zenuwvezels in je hersenen scheuren, wat diffuus axonaal letsel heet. Beide verwondingen zijn levensgevaarlijk en kunnen permanente schade veroorzaken. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat rotatie meer dan 90% van de hersenbelasting veroorzaakt bij schuine impacts, terwijl lineaire versnelling minimale schade geeft.

Rotatiekrachten zijn verantwoordelijk voor het overgrote deel van ernstig hersenletsel bij fietsongevallen.

Waarom standaard helmtests tekortschieten

De Europese EN 1078 norm test alleen verticale vallen op een testblok. Je helm moet bewijzen dat hij je schedel beschermt tegen breuken bij een rechte klap, maar er zit geen rotatietest in het verplichte protocol. Dit betekent dat elke helm die je in Europa koopt voldoet aan deze basisnorm, maar geen enkele garantie biedt tegen de gevaarlijkste vorm van hersenletsel. CEN (het Europees Comité voor Normalisatie) werkt al tien jaar aan een rotatiestandaard via Werkgroep 11, maar heeft nog steeds geen akkoord bereikt. Ondertussen ontwikkelen fabrikanten hun eigen testmethodes en beschermingssystemen, wat leidt tot verwarring bij consumenten zoals jij die gewoon een veilige helm willen.

Hoe je het verschil tussen Kask WG11 en MIPS beoordeelt

Je kunt het verschil tussen kask wg11 vs mips het beste beoordelen door te kijken naar drie hoofdfactoren: de testmethode die gebruikt wordt, de hoofdvorm waarop getest wordt en de manier waarop de helm draaiende krachten probeert te verminderen. MIPS plaatst een extra glijlaag (meestal geel) tussen de buitenschaal en het schuim van je helm, waardoor je hoofd maximaal 10-15 mm kan bewegen bij impact. KASK gebruikt geen aparte glijlaag maar claimt dat hun helmen door hun constructie en testprotocol al voldoende bescherming bieden tegen rotatie. Het grote verschilpunt zit hem in welke hoofdvorm beide partijen gebruiken om hun helmen te testen.

De kernverschillen in aanpak

MIPS test met een Hybrid III hoofdvorm, dezelfde die gebruikt wordt bij crash test dummies in auto's. Deze hoofdvorm heeft een wrijvingscoëfficiënt van ongeveer 0,5, wat hoger is dan een echt menselijk hoofd. KASK test daarentegen met een EN960 hoofdvorm die een wrijvingscoëfficiënt heeft van 0,3 (± 0,05), wat volgens wetenschappelijk onderzoek beter overeenkomt met de wrijving tussen een echte hoofdhuid en helmvoering. Dit verschil in wrijving beïnvloedt direct hoeveel beweging je meet tussen helm en hoofd tijdens een test.

Een lagere wrijvingscoëfficiënt betekent dat hoofd en helm natuurlijker langs elkaar bewegen, net zoals bij een echte val.

KASK beweert dat wanneer je een realistische hoofdvorm gebruikt (EN960), je minder nood hebt aan een aparte glijlaag omdat het schuim zelf al voldoende kan bewegen. MIPS stelt daarentegen dat de Hybrid III juist betere biofideliteit (levensechtheid) heeft door de totale specificaties, en dat het verschil in wrijving niet betekent dat hun systeem minder effectief werkt.

Waar fabrikanten het oneens over zijn

Het debat draait vooral om welke hoofdvorm het menselijk hoofd het beste nabootst bij een valtest. Werkgroep 11 van CEN heeft beide hoofdvormen (Hybrid III en EN960) inmiddels gediskwalificeerd voor de nieuwe Europese standaard omdat ze niet aan alle criteria voldoen. Ze ontwikkelen momenteel een nieuwe Cellbond hoofdvorm die wel voldoet aan massa, traagheidsmoment, zwaartepunt, hoofdvorm en wrijvingscoëfficiënt. KASK gebruikt de naam "WG11" voor hun testprotocol, wat volgens sommige experts verwarrend is omdat het geen officiële CEN-norm is maar een interne testmethode geïnspireerd op het werk van Werkgroep 11.

Wat je als consument kunt controleren

Je kunt zelf drie dingen checken bij het beoordelen van een helm. Kijk eerst of de helm getest is door onafhankelijke instituten zoals Virginia Tech, die zowel MIPS- als niet-MIPS-helmen testen op rotatiebescherming. Ten tweede, controleer of de fabrikant transparant is over testresultaten, zoals BrIC-waarden (Brain Injury Criterion) die onder 0,68 moeten blijven voor veilige hersenbescherming. Tot slot, let op of de helm in meerdere maten getest wordt, want niet elke fabrikant test elk helmmodel in alle beschikbare maten.

Wat Kask WG11 precies is

WG11 is de interne testmethode die KASK sinds 2019 gebruikt om te meten hoe goed hun helmen beschermen tegen draaiende impact. De naam verwijst naar Werkgroep 11 van het Europees Comité voor Normalisatie, die al tien jaar werkt aan een officiële rotatienorm voor helmen. KASK heeft deze testmethode zelf ontwikkeld door inspiratie te halen uit de ECE 22.06 motorhelmnorm en wetenschappelijke publicaties over hersenletsels. Belangrijk om te weten: WG11 is geen officiële Europese norm, maar een eigen protocol dat KASK gebruikt om hun helmen te testen bij het onafhankelijke Newton Lab in Milaan.

De testopstelling van KASK

KASK plaatst een helm op een EN960 hoofdvorm die 4,7 kg weegt en volgens hen een echt menselijk hoofd nabootst. Deze hoofdvorm wordt uit een hoogte van twee meter laten vallen met een snelheid van zes meter per seconde. De val gebeurt op een stalen testblok met een hoek van 45 graden, bedekt met schuurpapier van korrel 80 om asfalt na te bootsen. Binnenin de hoofdvorm zitten drie draadloze versnellingsmeters en drie hoeksnelheidssensoren die de data direct doorsturen naar een scherm.

Elke helm wordt op vijf punten getest: voorkant, voorkant zijkant, zijkant, achterkant en achterkant zijkant. KASK test minimaal twee maten van elk helmmodel, en elke helm mag maximaal drie keer een impact ondergaan. Deze aanpak verschilt van standaard EN 1078 tests die alleen verticale vallen meten.

Wat de BrIC-waarde betekent

De belangrijkste meetwaarde in het WG11-protocol is de BrIC-score (Brain Injury Criterion). Deze waarde berekent het risico op hersenletsel door zowel lineaire als roterende krachten samen te nemen. Een BrIC-waarde boven 0,68 betekent dat je ongeveer 30% kans hebt op matig hersenletsel en 10% kans op ernstig letsel bij zo'n impact. KASK stelt dat alle hun helmen ruim onder deze grens scoren, met de hoogste gemeten waarde van 0,39.

Een BrIC-waarde onder 0,68 wordt gezien als de bovengrens voor wat een gemiddeld mens zou moeten ervaren om hersenschudding te voorkomen.

Naast BrIC meet KASK ook de HIC-waarde (Head Injury Criterion), de piek van lineaire versnelling en de piek van rotatieversnelling. Deze combinatie geeft volgens hen een completer beeld van de bescherming dan alleen naar één aspect kijken.

Waarom KASK deze naam koos

KASK koos de naam WG11 als eerbetoon aan de werkgroep die werkt aan een officiële rotatienorm. Dit heeft echter tot controverse geleid binnen de helmindustrie. Peter Halldin, voorzitter van Werkgroep 11 en mede-ontwikkelaar van MIPS, beschuldigt KASK ervan de naam te hebben "gekaapt" voor commerciële doeleinden. KASK ontkent dit en stelt dat er geen risico op verwarring bestaat omdat consumenten nooit "WG11" als officiële norm op een helmlabel zullen zien staan. CEN heeft na een onderzoek geconcludeerd dat er onvoldoende bewijs was voor auteursrechtschending.

Wat MIPS precies is

MIPS staat voor Multi-directional Impact Protection System en is een veiligheidssysteem dat sinds 2007 beschikbaar is voor fietshelmen. Het werd ontwikkeld door Peter Halldin en Hans von Holst aan het Koninklijke Instituut voor Technologie in Stockholm, Zweden. Je herkent MIPS aan een gele glijlaag binnenin je helm, al zijn er inmiddels ook varianten waarbij het systeem geïntegreerd zit in het schuim of in het passysteem. Het belangrijkste verschil met een standaard helm is dat MIPS toestaat dat je hoofd en de helm tot 15 millimeter ten opzichte van elkaar kunnen bewegen bij een schuine botsing.

Hoe het MIPS-systeem werkt

MIPS plaatst een wrijvingsarme laag tussen de buitenschaal van je helm en de binnenvoering. Deze laag kan in alle richtingen bewegen wanneer je helm schuin op de grond landt. Door deze beweging absorbeert het systeem een deel van de rotatiekrachten voordat ze je hersenen bereiken. Je kunt het vergelijken met hoe je lichaam werkt: je huid kan over je schedel bewegen, wat helpt bij het opvangen van schuine klappen.

MIPS vermindert rotatiekrachten door 10-15 mm beweging tussen helm en hoofd toe te staan.

Het systeem voegt ongeveer 20 euro toe aan de prijs van een helm. Grote merken zoals Specialized, Bell en Met gebruiken MIPS in veel van hun modellen. De technologie werkt onafhankelijk van het helmontwerp, wat betekat dat fabrikanten het kunnen toevoegen aan bestaande helmmodellen zonder het hele ontwerp te veranderen.

De testmethode van MIPS

MIPS test met een Hybrid III hoofdvorm, dezelfde die je vindt in crash test dummies voor auto-ongevallen. Deze hoofdvorm heeft een hogere wrijvingscoëfficiënt (ongeveer 0,5) dan een echt menselijk hoofd, wat een kritiekpunt is in het debat kask wg11 vs mips. MIPS verdedigt deze keuze door te stellen dat de Hybrid III betere biofideliteit (levensechtheid) heeft door de totale specificaties zoals massa, traagheidsmoment en zwaartepunt.

Ze meten vooral hoeveel de helm vermindert in rotatiekrachten vergeleken met een identieke helm zonder MIPS-systeem. De tests gebeuren bij meerdere snelheden en hoeken, en MIPS publiceert regelmatig onderzoeksresultaten die aantonen dat hun systeem rotatiekrachten met 20-50% kan verminderen afhankelijk van het helmmodel en de impacthoek. Ze stellen dat zodra Werkgroep 11 hun nieuwe Cellbond hoofdvorm klaar heeft, ze direct zullen overstappen op dit nieuwe testprotocol voor toekomstige metingen.

Testmethodes, onafhankelijk onderzoek en kritiek

Onafhankelijk onderzoek speelt een cruciale rol bij het beoordelen van helmveiligheid, maar niet alle testmethodes komen tot dezelfde conclusies over kask wg11 vs mips. Je vindt verschillende testlaboratoria die helmen beoordelen, waarbij Virginia Tech in de Verenigde Staten de meest geciteerde is. Echter, er bestaat substantiële wetenschappelijke kritiek op zowel de testprotocollen van KASK als MIPS, wat het voor jou als consument lastig maakt om een weloverwogen keuze te maken. De kern van het probleem ligt in het feit dat er nog steeds geen universeel geaccepteerde standaard bestaat voor het testen van rotatieimpact bij fietshelmen.

Wat Virginia Tech onderzoek aantoont

Virginia Tech test fietshelmen op zowel lineaire als roterende impact en kent sterren toe van één tot vijf. Hun testprotocol gebruikt een combinatie van verschillende impactsnelheden en hoeken, waarbij ze meten hoeveel kracht doordringt tot de hersenen. Op dit moment staat slechts één KASK-helm in hun database: de Valegro met drie van de vijf sterren. MIPS-helmen van andere merken scoren regelmatig vier of vijf sterren in dezelfde tests.

KASK verklaart deze lagere score door te wijzen op Virginia Tech's focus op volume en massa in plaats van alleen rotatiebescherming. Luca Viano van KASK stelt dat twee nieuwe KASK-modellen vijf sterren behaalden toen ze getest werden, maar deze staan nog niet publiekelijk in de Virginia Tech database. MIPS daarentegen verwijst regelmatig naar Virginia Tech-resultaten als bewijs dat hun systeem werkt, waarbij helmen met MIPS consequent 20-50% betere scores behalen dan identieke modellen zonder MIPS.

Onafhankelijke tests tonen aan dat beide systemen bescherming bieden, maar de mate verschilt per helmmodel en testmethode.

Wetenschappelijke kritiek op beide methodes

Werkgroep 11 van CEN heeft beide testmethodes (KASK en MIPS) kritisch beoordeeld en concludeert dat geen van beide volledig voldoet aan de gewenste criteria voor een toekomstige Europese standaard. Een studie van Xiancheng Yu uit 2022 toont aan dat zowel het traagheidsmoment als de wrijvingscoëfficiënt van een hoofdvorm significante effecten hebben op rotatiekinematica tijdens een test. Dit betekent dat wanneer je met verschillende hoofdvormen test, je ook verschillende resultaten krijgt, zelfs bij dezelfde helm.

Peter Halldin en Madelen Fahlstedt publiceerden in 2018 onderzoek dat aantoont dat rotatiewaarden sterk afhankelijk zijn van de wrijvingscoëfficiënt van de gebruikte hoofdvorm. Echter, andere onderzoekers van de Universiteit van Straatsburg en Imperial College London wijzen erop dat ook MIPS' Hybrid III hoofdvorm niet perfect is omdat deze niet in alle maten beschikbaar is en een te hoge wrijving heeft voor sommige toepassingen. De nieuwe Cellbond hoofdvorm die Werkgroep 11 ontwikkelt moet deze problemen oplossen door realistische massa, traagheidsmoment, hoofdvorm en wrijvingscoëfficiënt te combineren.

De naamgevingscontroversie rond WG11

KASK's gebruik van de naam "WG11" heeft geleid tot een juridisch en ethisch debat binnen de helmindustrie. Peter Halldin, voorzitter van Werkgroep 11, beschuldigt KASK ervan de naam van zijn werkgroep te hebben gekaapt voor commerciële doeleinden zonder toestemming. Het Zweedse Instituut voor Normen (SIS) diende zelfs een klacht in bij CEN, de Europese normalisatieorganisatie.

CEN voerde een onderzoek uit en concludeerde dat er onvoldoende bewijs was om KASK te verplichten de naam te veranderen. KASK verdedigt zich door te stellen dat consumenten nooit "WG11" als officiële certificering op een helmlabel zullen zien, dus er bestaat geen risico op misleiding. De discussie illustreert de bredere spanning in de helmindustrie tussen fabrikanten die hun eigen testprotocollen ontwikkelen in afwachting van een officiële norm, terwijl anderen vinden dat alleen gestandaardiseerde tests betrouwbare vergelijkingen mogelijk maken. Voor jou als koper betekent dit dat je kritisch moet blijven en meerdere informatiebronnen moet raadplegen voordat je een helm kiest.

Welke helm jij het beste kunt kiezen

Je keuze tussen een KASK-helm met WG11 of een helm met MIPS hangt af van meerdere praktische factoren die verder gaan dan alleen de testmethode. Beide systemen bieden aangetoonde bescherming tegen rotatiekrachten, maar je moet ook kijken naar pasvorm, budget, beschikbaarheid en je eigen rijstijl. De vraag kask wg11 vs mips heeft geen absoluut antwoord omdat beide benaderingen wetenschappelijke onderbouwing hebben, maar wel verschillende filosofieën volgen over hoe je rotatieimpact het beste test en vermindert.

Wanneer je voor KASK kiest

KASK-helmen passen het beste bij jou wanneer je waarde hecht aan Italiaans vakmanschap en een helm zoekt die zonder extra glijlaag bescherming biedt. De helmen van KASK scoren allemaal een BrIC-waarde onder 0,39 in hun eigen tests, wat ruim onder de veiligheidsgrens van 0,68 ligt. Je krijgt bij KASK bovendien vaak een eleganter en strakker design omdat er geen aparte MIPS-laag zichtbaar is binnenin de helm. Dit betekent ook dat je geen geel vlies hoeft te vervangen of schoon te maken na intensief gebruik.

Overweeg KASK vooral wanneer je een helm wilt die consistent getest is volgens één protocol over alle modellen en prijsklassen heen. KASK test elk helmmodel in meerdere maten bij het onafhankelijke Newton Lab, wat transparantie biedt. Bij Brakeaway vind je KASK-helmen met een Crash Guarantee die je 40% korting geeft op een vervangende helm wanneer je binnen twee jaar een ongeval hebt, wat extra zekerheid biedt naast de technische veiligheid.

Wanneer je voor MIPS kiest

MIPS past beter bij jou wanneer je een helm wilt van een ander merk dan KASK maar wel bewezen rotatiebescherming zoekt. Je vindt MIPS in helmen van Specialized, Bell, Met en tientallen andere fabrikanten, wat je veel meer keuzemogelijkheden geeft qua prijs, stijl en functionaliteit. MIPS-helmen scoren regelmatig vier of vijf sterren bij Virginia Tech, wat aantoont dat het systeem effectief werkt in onafhankelijke tests met verschillende impactscenario's.

Je krijgt met MIPS toegang tot het breedste aanbod van helmmodellen met rotatiebescherming verspreid over alle prijsklassen.

Kies voor MIPS wanneer je specifieke extra functies wilt zoals geïntegreerde verlichting, actiesportcamera-mounts of specifieke ventilatie-ontwerpen die KASK niet aanbiedt. Het systeem voegt ongeveer 20 euro toe aan de helmprijs, wat redelijk is voor de aangetoonde reductie van 20-50% in rotatiekrachten vergeleken met identieke helmen zonder MIPS.

Andere factoren die meetellen

Pasvorm blijft de belangrijkste factor bij het kiezen van een helm, want zelfs de veiligste helm beschermt je niet wanneer hij niet correct op je hoofd zit. Probeer altijd meerdere helmen uit en controleer of de helm horizontal stabiel zit zonder te wiebelen. Let ook op het gewicht en de ventilatie, vooral wanneer je lange ritten maakt in warm weer, want een helm die je niet draagt omdat hij oncomfortabel is biedt helemaal geen bescherming.

Budget speelt natuurlijk ook een rol, maar bespaar niet op veiligheid door het goedkoopste model te kiezen. KASK-helmen beginnen bij ongeveer 150 euro voor instapmodellen zoals de Sintesi, terwijl MIPS-helmen beschikbaar zijn vanaf ongeveer 80 euro bij andere merken. Bekijk ook of je garanties of vervangingsprogramma's krijgt zoals het Crash Guarantee van KASK bij Brakeaway, wat de totale eigendomskosten kan verlagen.

Afronding en volgende stap

Je hebt nu een compleet beeld van het debat kask wg11 vs mips en begrijpt dat beide systemen bewezen bescherming bieden tegen roterende hersenletsels bij een val. KASK kiest voor hun eigen testprotocol met een realistische hoofdvorm en zonder extra glijlaag, terwijl MIPS een los bewegend systeem gebruikt dat in helmen van tientallen merken past. Beide benaderingen hebben wetenschappelijke onderbouwing maar verschillen in hun filosofie over testen en beschermen.

Het belangrijkste is dat je een helm kiest die perfect past, die je daadwerkelijk draagt en die getest is op rotatie-impact. Pasvorm weegt zwaarder dan welk veiligheidssysteem dan ook, want een helm die niet stabiel op je hoofd zit beschermt je niet effectief. Bij Brakeaway vind je hoogwaardige KASK-helmen met het Crash Guarantee programma dat je 40% korting geeft op een vervangingshelm na een ongeval. Bekijk bijvoorbeeld de Kask Elemento fietshelm voor het nieuwste in veiligheid en comfort tijdens je fietstochten.